0 – 4 aylık bebeklerde kaba ve ince motor gelişimi nedir ?
Motor gelişim; temelinde hareket edebilme becerilerin kazanılmasını içeren ve anne karnında başlayıp hayat boyu süren bir süreçtir.
Motor hareketler dışarıdan gözlenebilir olmasının yanında, çocukların algısal, bilişsel, sosyal ve duygusal gelişim boyutlarının etkileşiminin bir sonucudur. Bu unsurların herhangi birinin işlevini yerine getirmemesi durumunda motor becerinin ortaya çıkmasında problem yaşanmaktadır.
Tüm gelişim alanlarında olduğu gibi motor gelişimde de evrensel bir olgunlaşma sırası vardır. Bebeklerde önce kaba motor becerileri, 2 yaş ve sonrasında ince motor gelişimi hızlanır.
Motor beceriler nelerdir ?
Motor gelişim, kaba ve ince motor olmak üzere ikiye ayrılır.
Kaba motor becerileri (büyük kas hareketleri): Büyük kas hareketlerinin kontrolünü kapsar. Bunlar bebeklik döneminden itibaren; oturma, emekleme, ayağa kalkma, yürüme, koşma, atlama, zıplama, yüzme becerilerdir.
0 – 4 ay kaba motor gelişimleri nelerdir?
1. Ay: Çocuk yüzüstü pozisyondayken refleks olarak başını biraz kaldırabilir. Yatar pozisyonda başını çevirebilir.
2. Ay: Yüzüstü yatarken başını ve göğüs kafesini hafifçe kaldırabilir. Uzanmaya çalışabilir.
3. Ay: Başını dik tutmaya çalışır. Yüzükoyun pozisyonda kolları üzerine yaslanarak gövdesini kaldırabilir. Çarşafına doğru tırmanmaya ve çarşafını kendine çekmeye çalışabilir.
4. Ay: Hafif destekle oturmaya başlar. Oturtulduğunda dirseklerinden destek almaya çalışır. Başını dik tutar. Öne arkaya sallanır. Yan yatarken sırtüstü dönebilir.
İnce motor becerileri (küçük kas hareketleri): Küçük kas hareketlerinin kontrol yeteneğidir. Bunlar çoğunlukla el ve parmak hareketlerinin gözler ile koordinasyonu sağlayarak bebeklikten itibaren; uzanma, yakalama, kavrama, bırakma, elden ele geçirme, açma, kapama, boyama, kesme, yapıştırma hareketlerdir.
0 – 4 ay ince motor gelişimleri nelerdir?
1. Ay: Elleri yumruk haline getirebilir. Yakalama refleksi mevcuttur.
2.- 3. Ay: Ellerini açmaya başlar. Nesneleri kavramaya çalışabilir. Çarşafını kendine çekmeye çalışabilir.
4.- 5. Ay: Uzatılan nesneleri tutabilir. Çıngırağı eline alır ve sallar.
0 – 4 ayda bebeğinizin motor becerileri nasıl desteklenebilir ?
İlk aylarda gözetiminiz altında, bebeğinizi karnının üzerine yatırın böylece boyun ve sırt kaslarını geliştirin. (max. 1-2 dk)
Renkli bir oyuncağı tutun ve bebeğinizin dikkatini çekmek için ilgi çekici bir ses çıkartın.
Büyük bir topu bebeğinize doğru yuvarlayın.
Eline kavrayabileceği bir çıngırak gibi verin ve onu sallamasını sağlayın.
En fazla 2 bloğu üst üste koyun.
Neler kesinlikle yapılmamalı !
Bebek odada tek başına bırakılmamalı!
Bebek ekrana (TV, tablet, telefon) maruz bırakılmamalı! (0-3 yaş)
Umarım faydalı olmuştur. Sevgiler.
*Yukarıda bulunan veriler genellemedir, çocuktaki farklı gelişim her zaman sorun teşkil etmemektedir. Gecikme nadiren bir probleme işaret etse de birçok durumda bebeğinizin gelişimi normal olabilir. Bebeğiniz gelişiminde önemli sayılan bu basamakların bir ya da daha fazlasına ulaşamamışsa, çocuk doktoruna danışmalısınız.
KAYNAK: Rufo, M. (2007) .Élever Son enfant